ابزارهای داد و ستد

به گزارش گروه اقتصاد ، کارشناس ارشد بازار سرمایه با بیان این مطلب
گفت: در سال جاری شاهد سقوط قیمت ها در بازار کالاها و نفت و همچنین ادامه رکود اقتصادی در کشور بودیم که به طور طبیعی معاملات بورس کالای ایران که تابعی از واقعیت های اقتصادی است را تحت تاثیر قرار داد.

چگونه NEO جایگاه ششم جدول "ارزش بازار" رمزارزها را به خود اختصاص داد

از اوایل ماه آگوست ارز دیجیتالی NEO افزایش چشمگیری از لحاظ قیمت پیدا کرده و به سرعت توانسته خود را در ابزارهای داد و ستد جایگاه ششم بازار دیجی ارزها از نظر ارزش بازار (market cap) برساند. در حال حاضر ارزش بازار این دیجی ارز بیش از ۲ میلیارد دلار است و با قیمت ۴۱٫۳۷ دلار (در زمان نگارش این مقاله) داد و ستد می شود. همچنین این دیجی ارز در وبسایت CoinGecko جایگاه ششم را از آن خود کرده است.

NEO اولین بار در چین بعنوان بلاکچین Antshares عرضه شد. این پروژه متن باز بلاکچین که در شانگهای توسعه یافت توانست در اولین آی سی او خود (ICO) بیش از ۴٫۵ میلیون دلار جمع آوری کند و فریم ورک جهانی Onchain بلاکچین را توسعه داد. در بازار ارزهای رمزنگاری شده چین، Antshares توانست محبوبیت زیادی بین تریدرها یا داد و ستد کنندگان ارزهای دیجیتالی بدست بیاورد و حتی در این زمینه با اتریوم به رقابت بپردازد.
پس از موفق شدن آن ها در اولین آی سی او در سال ۲۰۱۶، آقای Da Hongfei مدیرعامل و موسس Anshares گفت:« چشم انداز ما تبدیل کردن Onchain به یک فریم جهانی بلاکچین است. با استفاده از افزونه های پلاگین مختلف، فریم ورک ما می تواند برای یک زنجیره عمومی، زنجیره کنسرسیوم و یا حتی یک زنجیره خصوصی استفاده شود».

NEO یک روش ترکیبی را برای فناوری بلاکچین بدست گرفته؛ زمانی که بلاکچین مورد استفاده قرار می گیرد، رویکرد آن برای جابجایی دارایی با رویکرد NXT یا BitShares متفاوت است، از طرفی برای به کار افتادن ( یا قدرت بخشیدن) به قراردادهای هوشمند نیازی به استفاده از “سوخت” نیست (همان روشی که بلاکچین اتریوم از آن استفاده می کند). در مقابل، توکن های NEO مانند سهام عمل می کنند، مشابه با سهمی که در شرکت ها به فردی داده می شود. در حرکتی که ممکن است بین علاقمندان به ارزهای رمزنگاری شده ارزشمند باشد، NEO قصد دارد تا بعنوان پلی بین سیستم های مالی مرسوم و قراردادهای هوشمند، هویت و انطباقات قانونی باشد.
تغییر برند از Antshares به NEO با وجود دیدگاه بلندپروازانه و استراتژی بلند مدت خود برای رقابت با اتریوم، Anshares سعی در جذب معامله گران در کل دنیا را داشت. به منظور ایجاد جذابیت بیشتر در بازار دیجی ارزها، تیم Antshares به این توافق رسیدند که برند آن را به NEO تغییر دهند. در ابتدا برنامه ریزی آن ها برای انجام این تغییر برند در پایان سال ۲۰۱۷ بود. اما بدلیل اینکه تیم Antshares مشارکتی را با مقامات ارائه دهنده گواهینامه برای توسعه قراردادهای هوشمند ۲٫۰ تضمین کردند، پروسه تغییر برند با سرعت بیشتری اجرا شد.

با تغییر برند Antshares به NEO، برخی از بزرگترین صرافی ها نیز از جمله پلتفرم داد و ستد Bittrex امکان استفاده از NEO را برای کاربران خود فراهم کرد. با گذشت چند ماه از زمان تغییر برند، این دیجی ارز توانست جایگاه خود را به شماره دهم جدول دیجی ارزها برساند. یکی از کلیدهای اصلی رشد سریع NEO ادغام شدن آن در Bittrex بود؛ در حال حاضر نیز بیش از ۵۰درصد از داد و ستد کنندگان این دیجی ارز در Bittrex مشغول به فعالیت هستند. دو صرافی بزرگ چین نیز ابزارهای داد و ستد خوبی را برای داد و ستد کنندگان محلی چینی جهت استفاده از این ارز فراهم کرده اند.
بسیاری از تحلیلگران از جمله مدیرعامل و کارآفرین Inc 500 آقای Brian Evans بر این عقیده اند که NEO می تواند با همکاری با مقامات چینی و شرکت های تجاری و همچنین ادغام دارایی های فیزیکی در پروتکل قراردادهای هوشمند خود، در آینده موفقیت خوبی داشته باشد.

طبق اظهارات Hongfei، موسس NEO، انعطاف پذیری اقتصاد هوشمند NEO و سازگاری آن با زبان مختلف برنامه نویسی موفق شده توجه سازمان های مختلف را برای استفاده از فناوری بلاکچین در سیستم ها و زیرساخت های فعلی به خود جلب کند. برای مثال دولت چین از بلاکچین اتریوم برای ایجاد یک ارز مبتنی بر بلاکچین استفاده می کند اما از NEO برای ایجاد اقتصاد هوشمند جهت پردازش گواهینامه ها بهره می برد.
Hongfei می گوید:« ما معتقدیم که استفاده از بلاکچین بالاخره با کاربردهای دنیای واقعی یکی می شود، مثل دارایی های دیجیتالیِ مبتنی بر هویت دیجیتالی. این موضوع می تواند به بهبود مبارزه با پولشویی و شناخت مشتری در بلاکچین کمک کند؛ چیزی که کمبود آن در اکوسیستم بلاکچین کنونی به چشم می خورد».

(این مقاله هیچگونه پیشنهادی در زمینه خرید، فروش و داد و ستد این دیجی ارز ندارد و صرفا برای افزایش اطلاعات کاربران است)

دیدگاه هایی که در این مقاله ارائه شده اند، متعلق به نویسنده می باشند و لزوماً مربوط به Coiniran نمی باشد و نباید به آن نسبت داده شود.

مدیریت نقدینگی در بازارهای مالی اسلامی

ضرورت یکپارچگی سیستمهای بانکی و مالی به منظور ایجاد و گسترش وابستگی‌های بین‌المللی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. بانکها به واسطه سرمایه‌گذاران و وام‌گیرندگان متعدد با انواع بازارهای پولی و مالی رابطه دارند؛ به همین دلیل، دائماً با ریسکهای مختلفی روبرو می‌شوند، به طوری‌که ممکن است ورود به یک بازار و یا خروج از آن، کاهش یا افزایش در یک یا چند نوع ریسک را در پی داشته باشد.

ریسک نقدینگی به دلیل کمبود و عدم اطمینان در میزان نقدینگی بانک ایجاد می‌شود. از سوی دیگر ممکن است بازارهایی که منابع بانک در آن‌ها قرار دارد دچار کمبود نقدینگی شوند و در نتیجه باعث افزایش ریسک نقدینگی ‌شود. با توجه به آنکه ریسک نقدینگی با سایر ریسک‌های مالی مختلط است، لذا سنجش و کنترل آن با دشواری روبرو است. از این‌رو، مدیریت نقدینگی یکی از مهمترین مباحث مربوط به نظام بانکداری می‌باشد. به‌طوریکه عدم مديريت صحيح آن مي‌تواند تبعات و پيامدهايي مانند سقوط نظام بانكي و حتي نظام مالي را به‌همراه داشته باشد. لذا قانونگذاران به موقعيت و وضعيت نقدينگي نهادهاي مالي بسيار حساس بوده و بر تقويت چارچوب نقدينگي بانكها تكيه مي‌كنند. در این میان، براي نهادهاي مالي اسلامي، مديريت نقدينگي از ويژگي منحصر بفردي برخوردار است. زيرا بسياري از ابزارهاي مالي مرسوم موجود كه براي مديريت نقدينگي بكار مي‌رود، مبتني بر نرخ بهره هستند و با توجه به آنکه از نظر شرعي و فقهي كاربرد پذير نيستند، لذا با محدودیت گسترش فعاليتهاي بين بانكي بازار پول مواجه خواهند بود. از‌این‌رو، با توجه به اهمیت موضوع در این مقاله به جنبه‌هاي مختلف مديريت نقدينگي در بانكهای اسلامي خواهیم پرداخت.

2. مفهوم مدیریت نقدینگی

مدیریت نقدینگی به معنی توانایی بانک برای ایفای تعهدات مالی خود در طول زمان است. مدیریت نقدینگی می‌تواند به صورت روزانه صورت پذیرفته و به صورت متناوب نقدینگی مورد نیاز در روزهای آتی، پیش‌بینی ‌شود. دومین نوع مدیریت نقدینگی که مبتنی بر مدیریت جریان نقدینگی است، شامل پيش‌بيني خالص وجوه مورد نياز با توجه به عوامل روندي، فصلي، چرخه‌اي و رشد كلان بانك مي‌باشد و نقدینگی مورد نیاز را برای فواصل طولانی‌تر شش ماهه تا دو ساله پیش‌بینی می‌کند.

2-1. مدیریت نقدینگی در بانک‌های اسلامی

از ديدگاه بانكداري اسلامي، مديريت نقدينگي به توانايي بانك در تجهيز برنامه‌ريزي شدة منابع و تأمين تقاضاهای تأیید شده اطلاق مي‌شود. از این‌رو، توانايي يك بانك اسلامي در فراهم كردن نقدينگي، نيازمند نگهداري دارايي‌هاي مالي با قابليت نقدشوندگي بالا و قابليت جابه‌جايي سريع است. از این‌رو، مدیریت نقدینگی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که سیستم بانک‌داری با آن روبرو است. زیرا بیشتر منابع بانک‌ها از محل سپرده‌های کوتاه‌مدت تأمین مالی می‌شود و علاوه بر این تسهیلات اعطایی بانک‌ها صرف سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی می‌شود که درجه نقدشوندگی نسبتاً پایینی دارند. [1] از سوی دیگر، وجود ابزارهای گوناگون، مانند بازار بین‌بانکی یا دیگر بازارهای سرمایه که بر اساس نرخ بهره عمل می‌کنند، به مدیریت نقدینگی بانک‌های متداول کمک زیادی می‌کند، اما با توجه به آنکه بیشتر این ابزارهای مالی بر اساس مکانیسم نرخ بهره بنا شده‌است لذا به علت حرمت ربا در اسلام نمی‌توان از آنها استفاده نمود، در نتیجه موضوع مديريت نقدينگي در بانكهاي اسلامي با پيچيدگي خاصي روبرو می‌باشد. در ادامه، به برخی از این ابزارهای مدیریت نقدینگی در بانکداری متعارف اشاره می‌کنیم.

در نظام بانکداری متعارف ابزارهای گوناگونی برای مدیریت نقدینگی با توجه به ميزان توسعه‌يافتگي مالي كشورها، ایجاد شده‌است. به‌طور کلی، مازاد نقدینگی از طریق 4 روش کلی ذیل مدیریت خواهند شد. [2]

1) تزریق مازاد در شبکه داخلی بانکی

2) سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار دولتی

3) اعطای وام به مشتریان شرکت

4) حفظ وجوه اضافی در سطح نرخ بازده صفر درصد [3]

در میان ابزارهای مدیریت نقدینگی، بازار بین بانکی یکی از مهمترین ابزارها در کشورهای پیشرفته است. در اين بازار، بانك‌هايي كه به نقدينگي نياز دارند، از ديگر بانك‌ها به صورت كوتاه‌مدت وام مي‌گيرند که معمولاً زمان سررسيد يك شب تا يك سال است. در بازارهاي پولي بين بانكي، ابزارهاي مالي با ويژگيهاي بسيار متفاوت وجود دارند که دسترسي به آن، اختيارات بسياري به بانكهاي متعارف براي استقراض و تعديل جريان نقدي كوتاه مدت، ارائه مي‌كند. از سوي ديگر، بازار دست دوم ابزارهاي مالي، خود به منبع مهمي براي مديريت نقدينگي تبديل شده‌اند. بگونه‌اي كه بانكهاي متعارف مي‌توانند براي مديريت نقدينگي خود، به آنها تكيه كنند. علاوه بر این، گواهی سپرده، قرارداد بازخرید، اسناد خزانه، اوراق تجاری شرکت‌ها، تأییدیه بانک، تبدیل دارایی‌های بانک به اوراق بهادار، استفاده از مشتقات اعتباری و استقراض از بانک مرکزی (به منظور جلوگیری از ناپايداري در نظام مالي و اعتباري به عنوان آخرین ابزار در مدیریت نقدینگی مطرح مي‌شود) از دیگر ابزارهای مدیریت نقدینگی بانک‌های متعارف به‌شمار می‌روند. [4]

با توجه به آنکه بانك‌هاي اسلامي، همچون بانك‌هاي متعارف، به ريسك نقدينگي و مشكلات آن دچارند در نتيجه، مديريت مطلوب نقدينگي براي بانك‌هاي اسلامي بسيار دشوار است. از اين‌رو، بایستی برخي ابزارها را تغيير داد يا ابزارهاي جديدي ارائه نمود تا بانك‌هاي اسلامي، توانايي استفاده آنها را داشته باشند بنابراين، ضروري است اين بانك‌ها از ابزارهايي غير از وام، اوراق قرضه و مانند آنها استفاده كنند تا از طریق جذب و هدايت پس‌اندازهاي پراكندة مردم، رشد و توسعة اقتصادي را ایجاد و در عين حال، رونق و تنوّع بازار سرمايه محقّق شود. در این میان ایجاد بازار مالی اسلامی، یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که با هدف کمک به بهبود و برطرف کردن مشکل نقدینگی بانک‌ها در کوتاه‌مدت صورت گرفته‌است. این بازار بین المللی سعی دارد یک ساختار مدیریت نقدینگی برای بانکهای اسلامی یا بخشهای قابل دسترس از طریق شبکه ایجاد نماید. [5]

3. مشکلات مدیریت نقدینگی در بانک‌های اسلامی

بانک‌های اسلامی مانند سایر بانک‌ها می‌بایستی نیازهای نقدینگی خود را برآورده سازند. برای این منظور باید ساز و کار مدیریت نقدینگی را به صورت مشخصی تعریف کنند. در این میان، بانك‌هاي اسلامي در امر مديريت نقدينگي، با دو محدوديت اساسي نسبت به بانكداري متعارف مواجه هستند. یکی ضرورت به كارگيري وجوه مازاد، براي جلوگيري از كاهش سود‌آوري در مقايسه با بانكداري متعارف و دیگری ضرورت تطبيق نيازهاي نقدينگي كوتاه مدت، براي جلوگيري از خطر مواجهه با كسري نقدينگي است. دیگر مشکلات مربوط به کنترل و مدیریت نقدینگی در بانک‌های اسلامی عبارتند از:

1- عدم وجود بازار بین بانکی اسلامی مورد پذیرش

2- ممنوعیت سرمایه‌گذاری در ابزارهای مبتنی بر بهره

3- عدم وجود بازار ثانویه اسلامی برای تسهیلات اعطایی

4- پایین بودن درجه نقدشوندگی دارایی‌های مالی اسلامی

5- کم بودن تعداد مشارکت‌کنندگان (بانک‌های اسلامی)

6- کمبود ابزارهاي مطابق با شرع

7- ارائه تسهیلات با سررسیدهای نسبتاً بلندمدت

8- تأمین مالی از طریق سپرده‌های کوتاه‌مدت و میان مدت

9- ضعف در مدیریت ریسک

10- تکیه بیش از حد بانک‌های اسلامی بر روی دارایی‌های ترازنامه‌ای برای مدیریت نقدینگی

11- گسترش غیر بهینه مازاد نقدینگی

12- ضعف در طراحی ابزارهای نوین مالی اسلامی و تفاسیر مختلف فقهی در مورد ابزارهای مالی اسلامی.

4. ابزارهاي مالي مديريت نقدينگي در نظام مالي اسلامي

مدیریت نقدینگی در بازارهای مالی اسلامی، در درجه اول به جایگزینی وجوه مازاد و سپس به رفع کمبودها و نیازهای نقدینگی کوتاه‌مدت می‌پردازد. لذا طراحي ابزارهاي مناسب مديريت نقدينگي در بانك‌هاي اسلامي از اهمیت قابل توجهی برخوردار می باشد. برخی از ابزارهای مدیریت نقدینگی در بازارهای مالی اسلامی عبارتند از:

4-1. صندوق سرمایه‌گذاری بازار پول غیرربوی (صندوق اسلامي ABC [6] )

تأسیس و ایجاد صندوق اسلامی می‌بایستی از اولویت‌های اصلی بانک‌ها و سرمایه‌گذاران اسلامی باشد. زیرا مردم، موسسات مالی بزرگ و موسسات تجاری عمده کسانی هستند که از مازادها و کسری‌های پیش‌بینی نشده نقدینگی ضرر می‌بینند. از این‌رو، هدف اصلی این صندوق، تأمین نقدینگی مناسب برای سهامداران، ایجاد سودی معقول به همراه بیشترین امنیت می‌باشد. عمده سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در این صندوق‌ها از طریق مشارکت در مبادلات تجاري، مضاربه، خريد و فروش كالا و استصناع صورت مي‌گيرد. سهام اين صندوق بر اساس ارزش خالص دارايي‌ها و به صورت روزانه قيمت‌گذاري مي‌شود. به علاوه، اگر قيمت سهام از قيمت اسمي كمتر شد، صندوق تضمين مي‌كند كه قيمت خريد را به سهامدار پرداخت كند. از اين‌رو، در بدترين حالت، بازده سهام صفر مي‌شود. اگر ارزش سهام نيز رشد كند، سود آن نصيب سهامداران مي‌شود. با توجه به قرارداد سهامداران با صندوق، در صورت نياز به نقدينگي، صندوق سهام را از بانك خريداري مي‌كند و نقدينگي آن را تأمين مي‌نمايد. [7]

4-2. مرابحه کالایی

یکی از ابزارهایی که باعث بهبود مدیریت نقدینگی و فرصت‌های سرمایه‌گذاری می‌شود، استفاده از مرابحه کالایی است که بر اساس مبادله کالا عمل می‌کند. این روش، در کشورهای حوزه خلیج فارس، به‌خصوص عربستان و امارات متحده عربی برای مدیریت نقدینگی در کوتاه‌مدت به‌کار می رود. سازوکار مورد استفاده به این صورت است که هنگامی‌ بانکی با کمبود نقدینگی برای ارائه تسهیلات مرابحه و بانک دیگر با افزایش نقدینگی مواجه است، در اين صورت، بانك اوّل سراغ بانك دوم مي‌رود. بانك دوم كالاي موردنظر مشتري بانك اوّل را خريداري مي‌كند و با سود مشخّصي، به صورت كوتاه‌مدت، به بانك اوّل مي‌فروشد. بانك اوّل نيز با سود ديگري، به صورت نسية بلندمدت، به مشتري خود مي‌فروشد. اين روش كه از دو قرارداد مرابحه مدت‌دار تشكيل مي‌گردد، مي‌تواند ابزار مديريت نقدينگي به حساب آيد.

4-3. انتشار صکوک بانکی

یکی از ابزارهای مناسبی که می تواند جایگزین خوبی برای اوراق قرضه و جمع‌آوری نقدینگی باشد، صکوک است. صکوک اوراق بهادار اسلامی است که با درگیرکردن یک دارایی مشخص فیزیکی و بر اساس قراردادهاي مشاركت، مضاربه، مرابحه، سلف، استصناع، اجاره و يا تركيبي از آنها (اوراق بهادار تركيبي) طراحي می‌شود. این اوراق دارای ارزش اسمی یکسان و با پشتوانه ابزارهای داد و ستد مالی تعریف می‌شود که پس از اتمام عملیات پذیره‌نویسی، بیانگر پرداخت مبلغ اسمی مندرج در آن توسط خریدار به ناشر بوده و دارندة آن مالک یک یا مجموعه‌ای از دارایی‌ها، منافع حاصل از دارایی و یا ذینفع یک پروژه یا یک فعالیت سرمایه‌گذاری خاص می‌شود. رشد و توسعه بازار صکوک در چند سال اخیر، عمدتاً به دلیل نقش آن در کنترل نقدینگی مطرح شده است. زیرا، مدیریت نقدینگی به عنوان یکی از ارکان اساسی جهت گسترش بانکداری و توسعه بازارهای مالی اسلامی در نظر گرفته می‌شود.

4-4. بازار پولی بین بانکی

بازارهای بین بانکی با توجه به وضعیت و ماهیت خاص نقدینگی و نظام بانکی، یکی از مهمترین ابزارهای مدیریت نقدینگی به‌شمار می رود. هدف این بازار برقراری ارتباط صحیح و قانونمند بین بانک‌ها، تعامل سالم به منظور تبادل وجوه مازاد بین بانکها، تسريع در فرآيند تامين نقدينگي و در نتیجه مدیریت کاراتر نقدینگی خواهد شد . با توجه به آنکه ابزارهای مورد استفاده در بانکداری متعارف قابل استفاده در بانکداری اسلامی نیستند، لذا بازارهای مالی اسلامی به دنبال ابزارهای مناسب جایگزین منطبق با شریعت جهت ایجاد بازار بین بانکی می‌باشند. در این میان، مالزی [i] دارای بازار پولی بین بانکی با هدف خريد و فروش ابزارهاي مالي اسلامي ميان مشاركت‌كنندگان در بازار، فعاليتهاي سرمايه‌گذاري بين بانكي از طريق طرح سرمايه‌گذاري مضاربه بين بانكي [ii] ، نظام تسويه و نيزپاياپاي چك [iii] از طريق سيستم تسويه چك بين بانكي اسلامي [iv] و ابزارهایي مانند گواهي‌هاي پذيرش بانكي سبز [v] ، اسناد پذيرفته شده اسلامي [vi] ، اوراق قرضه رهني [vii] و اوراق بدهي خصوصي اسلامي است كه در حال حاضر در بازار پولي بين بانكي اسلامي مالزي بر اساس "بيع الدين" داد و ستد مي‌شود.

به‌طور کلی بانک‌های اسلامی می‌توانند از جایگزین‌هایی برای ایجاد بازار بین‌بانکی اسلامی استفاده نمایند. از این رو، بانکی که با کمبود نقدینگی مواجه می‌گردد، می‌تواند از طریق ایجاد موافقت‌نامه‌هایی در قالب مشارکت در سود و زیان به بهره‌مندی از منابع مازاد سایر بانک‌ها (از طریق اعطای تسهیلات) و رفع مشکل نقدینگی خود بپردازد. از سوی دیگر در صورتیکه امکان استفاده از تسهیلات در یک دوره خاص وجود نداشته باشد، بانک‌ها می‌توانند یک توافق همکاری بین بانکی برای گسترش مساعدت‌های متقابل ایجاد کنند و در نهایت اینکه بانک‌ها می‌توانند با ایجاد صندوق مشترکی در بانک مرکزی، زمینه‌های ایجاد همکاری‌های مشترک را افزایش دهند. [viii] علاوه بر این، بازار بين بانكي مي‌تواند افزون بر تقويت ابزار سپرده‌گذاري متقابل از ابزارهاي كاراتري مانند: خريدوفروش دين، خريدوفروش اسناد خزانه اسلامي، تشكيل صندوق با گواهي سپرده بانكي، اوراق مشاركت و ديگر اوراق بهادار اسلامي (صكوك) براي سازمان دهي بازار استفاده كند.

1. جمع‌بندی

مدیریت نقدینگی در نظام بانکداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نظیر سایر مدیریت‌ها این مدیریت نیز تقابلی میان ریسک و بازدهی است. به‌طور کلی، روشها و ابزارهای متفاوتی برای مدیریت کل منابع بانک‌ها وجود دارد اما با توجه به اینکه بانك‌داري اسلامي به عنوان يكي از بخش‌هاي مهم اقتصادي و نهاد اصلي تأمين مالي که پنجاه درصد بیشتر از بانک‌های متعارف دارای نقدینگی است، نمي‌تواند در فعاليت‌هاي خود از ابزارهای متعارف که مبتنی بر بهره‌ است، استفاده كند، لذا مدیریت نقدینگی در بانکداری اسلامی از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشد. از این‌رو، نیاز به طراحی و ایجاد ابزارهای نوین منطبق بر شریعت، بیش از پیش احساس می‌شود. در این زمینه طراحی و به کارگیری ابزارهاي مديريت نقدينگي همچون مرابحة موازي، صندوق ABC و اوراق بهادار اسلامي از جمله اوراق مرابحه و اجاره به شرط تمليك به عنوان جايگزين اوراق قرضه در بازارهای مالی اسلامي معرفي شده‌اند. به‌طور کلی می‌توان با توجه به نیازهای نقدینگی آنی، ابزارهای مدیریت نقدینگی بازار پولی بین‌بانکی و قرض‌الحسنه، نیازهای نقدینگی کوتاه‌مدت مرابحه کالایی، صندوق ABC ، بازار پولی بین‌بانکی و صکوک بانکی و نیازهای نقدینگی بسیار کوتاه‌مدت مرابحه کالایی، صندوق ABC و بازار پولی بین‌بانکی را پیشنهاد نمود. در مجموع، با توجه به پیشرفت‌هایی که در سطح بين المللي انجام گرفته، اما هنوز راه بسيار طولاني براي حل مشكل مديريت نقدينگي در بانكهاي اسلامي، وجود دارد. بديهي است عدم معرفی و بكارگيري نوآوريها و محصولات جديد مالي، موجبات ایجاد فاصله عميق و وسيع نظام بانكي كشورهای اسلامی از وضعيت موجود جهان را فراهم و فرآيند تجهيز و تخصيص منابع را به شكلي غيربهينه روبرو خواهد کرد.

سال آینده سال پر دستاورد برای بورس کالا

بورس کالای ایران در یک سال اخیر با وجود اوضاع نابسامان بازار کالاهای اساسی و نفت در بازارهای جهانی، با تقویت ابزارهای مالی توانست به رفع برخی تنگناها و موانع در بازارهای کالایی بپردازد.

به گزارش گروه اقتصاد ، کارشناس ارشد بازار سرمایه با بیان این مطلب
گفت: در سال جاری شاهد سقوط قیمت ها در بازار کالاها و نفت و همچنین ادامه رکود اقتصادی در کشور بودیم که به طور طبیعی معاملات بورس کالای ایران که تابعی از واقعیت های اقتصادی است را تحت تاثیر قرار داد.

میثم باقری، مدرس دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: اما بورس کالای ایران در این دوران با تقویت ابزارهای مالی برگ برنده ای را رو کرد که توانست مرهمی بر مشکلات نقدینگی و تامین مالی صنایع باشد.

وی تاکید کرد : البته به نظر می رسد اقدامات امسال بورس کالا همچون تقویت معاملات اوراق سلف موازی، راه اندازی معاملات گواهی سپرده محصولات کشاورزی و سکه طلا، رونق معاملات آنلاین آتی سکه و همچنین برنامه برای معاملات تالار صادراتی براساس ارزهای خارجی در سال آینده به بار بنشیند و شاهد توسعه ابزارهای مالی و معاملات در بورس کالا باشیم.

مشاور بورس کالا و انرژی کارگزاری بانک مسکن به ابزارهای داد و ستد لزوم تقویت ابزارهای مالی تاکید کرد و گفت: وجود نابسامانی هایی در بخش عرضه، تقاضا، نوسانات قیمت و همچنین برخی از نارسایی ها و ناکارآمدی های بازارهای سنتی، راه اندازی و توسعه ابزارهای مالی جدید را ایجاب می کند که رویکرد جدید بورس کالا و قرار گرفتن در مسیر توسعه ابزارهای مالی علاوه بر اینکه مزیتی بزرگی برای بورس کالا به شمار می رود، توانمندی های این نهاد برای رفع مشکلات صنایع را بیشتر از گذشته می کند.

باقری افزود: در واقع بورس کالا با ایجاد ساختاری سازمان یافته و شفاف برای داد و ستد و توزیع کالاها و تسهیل ورود خریداران و فروشندگان به این بازار در بخش فیزیکی، اکنون در مسیر تقویت بازارهای مالی قرار گرفته که امیدوارم با رفع برخی موانع در سال جدید، شاهد رونق بازارهای کالایی در کشور باشیم.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، رشد و توسعه بازارهای کالایی به رشد اقتصادی کشور می انجامد به طوریکه از طریق ابزارهای مختلف مالی همچون گواهی سپرده کالایی و اوراق سلف موازی، می توان به تامین مالی تولیدکنندگان کمک کرد و زمینه را برای معاملات اوراق مبتنی بر کالاها در بستری نظامند و شفاف فراهم کند.

وی درباره اطلاع رسانی ابزارهای مالی اظهار داشت: البته ابزار مالی گواهی سپرده کالایی برای این که شناخته شود، اندکی نیاز به زمان دارد ولی در عین حال تاکنون با استقبال خوبی در بخش کشاورزی رو به رو بوده است.

باقری تاکید کرد: با توجه به مزیت های اثبات شده بورس های کالایی برای اقتصاد کشورهای پیشرفته و نوظهور، اگر در روند توسعه بورس کالای ایران برخی حاشیه ها ایجاد نشود، به نظر می رسد در سال های آینده شاهد پتانسیل ها و ظرفیت های جدیدی در این بازار خواهیم بود.
مدرس دانشگاه علامه طباطبایی در پایان گفت: چشم انداز بازار سرمایه و به خصوص بورس کالا در سال ۹۵ روشن است و معتقدم بروز رسانی ابزارهای مالی در هر بازار و عرصه ای، می تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی ایفا کند.

ما هم در حوزه ابزارها و هم در بحث معاملات بازار سرمایه کاملا منطبق با شریعت عمل می‎کنیم / تکمیل جعبه ابزارهای مالی بازار سرمایه ایران

یازدهمین نشست بازارهای سرمایه اسلامی با حضور شاپور محمدی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، مدیران ارشد بازار سرمایه کشور و نمایندگان کشورهای اسلامی امروز برگزار شد.

به گزارش پایگاه خبری بااقتصاد، محمدی، با بیان اینکه ما به همه اطمینان می دهیم تمام قوانین بازار سرمایه ایران منطبق ابزارهای داد و ستد با شریعت اسلام است، گفت: کمیته فقهی بازار سرمایه ایران کار خود را از سال ٢٠٠٧ میلادی آغاز کرد و از آن زمان تا کنون به صورت هفتگی تمام فعالیتهای بورس ایران را رصد میکند و ابزارهای مالی، بدون تایید این کمیته قابل بهرهبرداری نیست. سازمان بورس نیز در عرصه اجرا همه تلاش خود را به کار می‌گیرد که مسائل فقهی کاملا مورد توجه باشد.

وی ادامه داد: نحوه انجام معاملات(شامل فرآیند پیش از معاملات، هنگام معاملات و پس از معاملات) در کمیته فقهی رصد میشود و در صورت هرگونه ابهام به آرای این کمیته رجوع میشود، بدین ترتیب ما چه در حوزه ابزارها و در بحث معاملات بازار سرمایه کاملا منطبق با شریعت عمل میکنیم.

رییس سازمان بورس با تاکید بر اینکه امروز در بازار سرمایه ایران ابزارهای مالی اسلامی متنوعی ابزارهای داد و ستد مانند صکوک استصناع، اوراق منفعت، اوراق وکالت، اوراق مرابحه، اوراق جعاله، اوراق اجاره و … در دسترس است، افزود: در کنار این ابزارها که دارای حدود مشخص و برخاسته از دین مبین اسلام است، امکان استفاده از سایر ابزارهای مرسوم دنیا همچون اختیار خرید ابزارهای داد و ستد و فروش، قردادهای آتی و غیره در کمیته فقهی بررسی شده و از نسخه منطبق با شریعت این ابزارها در بازار سرمایه ایران استفاده میشود.

وی ادامه داد: به تازگی نیز کمیته فقهی فروش تعهدی سهام را مورد بررسی قرار داده و این ابزار در واقع جایگزین فروش استقراضی است.

محمدی افزود: تقریبا تمامی ابزارهای مالی کلاسیک مرسوم دنیا در کمیته فقهی بازار سرمایه ایران بررسی شده و نسخه منطبق با شریعت آن در بورس ایران استفاده میشود. همچنین ابزارهای مالی اسلامی نیز به صورت کامل در دسترس فعالان بازار سرمایه ایران قرار دارد. بنابراین میتوان گفت جعبه ابزارهای مالی حاضر در بازار سرمایه ایران چه با رویکرد کلاسیک و چه اسلامی تکمیل شده و لازم است.

وی با بیان اینکه علاوه بر ابزارهای اسلامی، نهادهای مالی نیز مورد توجه قرار گرفته است، افزود: تعداد صندوقهای مشترک سرمایهگذاری ما نیز به عدد ٢١١ رسیده، شرکتهای سرمایهگذاری در ایران توسعه خوبی را تجربه کردهاند و تامین سرمایهها و مشاوران حرفهای سرمایهگذاری، سبدگردانها و … نیز امروز در بازار سرمایه ما حضور فعال دارند و سهام بیش از ۶٠٠ شرکت ابزارهای داد و ستد در بورس و فرابورس داد و ستد می شود.

محمدی خاطر نشان کرد: کمیته فقهی به حوزههای نوین از جمله ارزهای دیحیتال و بلاک چین نیز وارد شده و بررسیهای گستردهای در این زمینه انجام داده است.

سخنگوی شورایعالی بورس با تاکید بر اینکه ابزارهای داد و ستد ما مایل هستیم تجربیات خود را به سایر کشورها منتقل کنیم، افزود: همه اقدامات ما در قالب یک پکیج به زبان عربی ترجمه شده و در اختیار کشورهای اسلامی قرار گرفته است و تمایل داریم در بحث انتقال تجربه با سایر کشورها مشارکت داشته باشیم.

15 میلیون ورقه بهادار در بازار ابزار‌های نوین مالی داد‌ و‌ ستد شد

نخستین هفته معاملاتی آذرماه 97 در فرابورس ایران امروز با دست‌به‌دست شدن 568 میلیون ورقه بهادار به ارزش 3 هزار و 374 میلیارد ریال در بیش از 122 هزار نوبت معاملاتی و توقف سه نماد به دلیل برگزاری مجمع عمومی سالانه به پایان رسید.

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی فرابورس ایران، امروز چهارشنبه 7 آذر‌ماه 97 بازار سهام فرابورس ایران شاهد جابه‌جایی 258 میلیون سهم به ارزش یک هزار و 71 میلیارد ریال در مجوع دو بازار اول و دوم خود و نیز معامله 294 میلیون سهم به ارزش 600 میلیارد ریال در سه تابلو بازار پایه بود که نماد «دی» با حجم معاملات بیش از 35 میلیون سهم و نماد «کگهر» با ارزش معاملات نزدیک به 276 میلیارد ریال بیشترین حجم و ارزش معاملاتی را در معاملات امروز بازار سهام فرابورس به خود اختصاص دادند.
در ادامه رصد نماد‌های فرابورسی در روزی که گذشت نماد «مادیرا» به لحاظ افزایش قیمت صدرنشین شد و عنوان پُربیننده‌ترین‌ها برای سه ابزارهای داد و ستد نماد «کگهر»، «شبیصر» و «سمگا» به ثبت رسید.
از طرف دیگر، در بازار ابزار‌های نوین مالی امروز 15 میلیون ورقه به ارزش یک هزار و 696 میلیارد ریال در قالب معاملات اوراق تسهیلات مسکن، ETF و اوراق بدهی میان معامله‌گران داد‌وستد شد که نماد‌های «اعتماد» و «اخزا701» بیشترین ارزش معاملاتی را از آن خود کردند.
در این میان در معاملات امروز بازار‌های فرابورس ایران نماد معاملاتی شرکت صنایع پتروشیمی زنجان یعنی «زنجان»، نماد معاملاتی شرکت لوازم خانگی پارس «لخانه» و نماد معاملاتی «قاروم» متعلق به شرکت قند ارومیه برای برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام در روز یکشنبه 11 آذر‌ماه 97، در پایان معاملات امروز متوقف شدند و نماد معاملاتی شرکت توسعه حمل و نقل ریلی پارسیان «حپارسا» پس از برگزاری مجمع عمومی سالانه و تقسیم سود امروز بازگشایی و در قیمت4894 ریالی معامله شد.
در پایان دادوستدهای روز جاری، شاخص کل این هفته را با ثبت افت 2 درصدی و قرار گرفتن در پله 1777 واحدی به اتمام رساند و نماد‌های «مارون»، «زاگرس» و «میدکو» بیشترین تاثیر منفی را روند امروز آیفکس برجای گذاشتند.