نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب

چطور بدون تشکیل سبد سهام، ریسک را کنترل کنیم؟

هم آنقدر تخصص و مهارت در بورس ندارید که بهترین تصمیم‌ها را بگیرید و هم می‌بینید که کارشناسان مختلف یکی در میان حرف‌های ضد و نقیض و گاه با ۱۸۰ درجه اختلاف می‌زنند. گویا مثل اغلب مردم در یک گیجی و خلسه آزار دهنده گیر کرده‌اید و راهی برای برون رفت از شرایط ندارید.

این توصیف کوتاه اغلب کسانی است که سرمایه‌های خرد دارند و نمی‌دانند در موقعیت حساس کنونی (!) حرف چه کسی را گوش دهند و چطور ریسک از دست دادن پول‌ها و سرمایه‌هایشان را کمتر کنند.

در قسمت ۲۳ دورهمی مجازی کافه پول (که یکشنبه ۲۷ مهرماه ۱۳۹۹ برگزار شد)، تلاش کردم در مورد ریسک و مدیریت ریسک صحبت کنم و با ذکر دلایل مختلف تلاش کردم مخاطبین را از اشتباهاتی که اغلب مدعیان نوسان‌گیری و تحلیل گران بی تجربه در آن گرفتارشان می‌کنند، آگاه کنم. در ادامه با من همراه شوید تا گزیده‌ای از مباحث مطرح‌شده در این دورهمی مجازی را برایتان بازگو کنم.

لینک‌های مرتبط:

کدام سرمایه‌گذاری‌ها با عدم قطعیت و ریسک همراه است؟

هرکسی به شما رسید و گفت سرمایه‌گذاری‌ای سراغ دارد که ریسکش صفر است و قطعا فلان قدر سود می‌دهد، بدانید که یا ناآگاه است یا دارد دروغ می‌گوید.

واقعیت این است که سرمایه‌گذاری بدون ریسک وجود ندارد. چون هیچ وقت شرایط حتی در بهترین کشورهای دنیا هم «قطعی» نیست و با عدم قطعیت همراه است.

سرمایه گذاری در هر نوعی دارای ماهیت عدم قطعیت است. حال هر نوع عدم قطعیتی هم با ریسک همراه است. در حقیقت هرگاه شما سرمایه‌گذاری کنید، یعنی ریسک را کم یا زیاد پذیرفته‌اید.

حتی اگر فکر کنید مثلاً خانه خریدن یا طلا خریدن بدون ریسک، باید درصدی از ریسک برای آن متصور شوید (هم خانه احتمال خراب شدن دارد و هم طلا احتمال دزدیده شدن!)

ما در دنیای عدم قطعیت‌ها زندگی می‌کنیم…

ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که «عدم قطعیت» بر آن حاکم است. از نتیجه هیچ کاری باخبر نیستیم و به‌هیچ‌وجه نمی‌دانیم که در آینده چه چیزی انتظارمان را می‌کشد.

حال زندگی یک معامله‌گر را در نظر بگیرید. او نیز مانند بقیه درگیر عدم قطعیت است و نامعلومی. از صبح که بازار باز می‌شود تا زمانی که در بازار است و معامله باز دارد با شرایطی پرریسک مواجه است.

پس بهترین کار برای او این است که ریسک را به‌خوبی شناخته و درک کند و به‌جای ترسیدن، آن را کنترل و یا بهتر است بگوییم مدیریت کند.

چند نوع ریسک سرمایه‌گذاری داریم؟

در حقیقت ریسک ‌های قابل اجتناب اغلب ریسک‌ های درونی هستند و به مسائل شرکت مرتبط هستند. مواردی مانند ضعف مدیریت شرکت، عدم درست عمل کردن سهامداران و رقابت ضعیف با رقبا جز این ریسک‌ ها قرار می‌ گیرند. مواردی مانند قدیمی شدن محصولات شرکت و کاهش مشتریان نیز جز ریسک‌ های غیر سیستماتیک بوده و از آنجا این نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب ریسک‌ ها اغلب منشأ درونی دارند، می ‌توان توسط به ‌کارگیری برخی از روش‌ ها این ریسک ‌ها را تا حد معقولی کاهش داد. معمولاً به این ریسک، ریسک حذف شدنی هم می گویند و یکی از راهکارهای حذف یا کاهش چنین ریسک‌ هایی تشکیل سبد سرمایه‌ گذاری و متنوع سازی سبد سهام است.

در مقابل ریسک دیگری با نام ریسک سیستماتیک یا ریسک غیرقابل اجتناب وجود دارد، این نوع ریسک مربوط به کل بازار است و نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب به آن ریسک غیرقابل حذف نیز می گویند. این ریسک بر روی کل بازار تأثیرگذار است و مختص سهام یک یا چند شرکت نیست.

مواردی مانند شرایط سیاسی، سیاست ‌های کلان اقتصادی و نرخ تورم جز ریسک‌ های غیر قابل اجتناب هستند. باید در نظر داشت که تغییر سیاست‌ های کلان اقتصادی یا کاهش و افزایش نرخ ارز و تورم به‌صورت مستقیم بر میزان درآمد و سودآوری شرکت‌ها تأثیرگذار بوده و طبیعتاً ارز سهام را تغییر خواهد داد.

این نکته نباید فراموش شود که نمی ‌توان از طریق تنوع سبد سهام ریسک سیستماتیک را کاهش داد و تنها راه کاهش چنین ریسک‌ هایی از طریق استراتژی پوشش ریسک یا تخصیص دارایی است، یعنی مقداری از سرمایه در املاک یا اوراق مشارکت سرمایه ‌گذاری شود.

کاهش ریسک در سرمایه‌گذاری یا مدیریت آن؟

بهتر است به جای کاهش یا افزایش ریسک از «مدیریت ریسک» سخن به میان آوریم. چون مدیریت مفهوم جهان‌شمول‌تر و بهتری است و کارایی بیشتری برای شناخت ریسک در اختیار ما قرار می‌دهد.

با مدیریت ریسک می‌توانیم ریسک را مورد سنجش قرار دهیم و بشناسیم، ابزارهای لازم برای کنترل آن را بسازیم یا در اختیار بگیریم و به صورت فعالانه‌تری برای کاهش آن اقدام کنیم.

بسیاری افراد به ‌محض شنیدن کلمه ریسک به یاد خطر می‌افتند و آن را به‌نوعی معادل با خطرکردن می‌پندارند. آن‌ها دوست دارند تا جایی که امکان دارد از ریسک کردن پرهیز کنند.

موضوع این است که این طرز فکر اشتباه است و ریسک کردن لزوماً معادل خطرکردن نیست. نمی‌توان مدیریت ریسک را نادیده گرفت یا آن را حذف کرد. ریسک در ذات هر فعالیت نهفته است و اساساً ماهیت زندگی ما بر مبنای ریسک است.

بنابراین یکی از رمزهای موفقیت این است که بدانید با چه ریسک‌هایی مواجه شوید و مطمئن شوید که آن ریسک‌ها منطقی هستند.

به یاد داشته باشید که اگر ریسک نکنید، چیزی یاد نمی‌گیرید و نمی‌توانید کار با ارزشی انجام دهید. ریسک‌ها را بخشی از زندگی خود کنید، طوری که خودخواسته اتفاق بیفتند و تحت کنترل شما باشند، نه اینکه به‌صورت تصادفی و خارج از کنترل رخ دهند.

البته همان‌طور که اجتناب از ریسک به هر قیمتی، اشتباه است، در نظر گرفتن ریسک بسیار زیاد نیز می‌تواند به معنای ورشکستگی مالی یا نابودی باشد.

برای کنترل ریسک سرمایه‌گذاری چه ابزارهایی لازم داریم؟

برای آنکه یک معامله‌گر (مثلا در بازار بورس) بتواند به‌جای اجتناب از ریسک، آن را بپذیرد باید قوانین ریسک را بلد باشد و ابزارهای خوبی برای مدیریت ریسک داشته باشد. برخی از این ابزارها اینها هستند:

آموزش

وقتی آموزش درست و اصولی ببینید، «اطلاعات»‌تان بالاتر می‌رود. بیخود نیست که می‌گویند «اطلاعات، ارزشمندترین دارایی در بازار سرمایه است». چون مبنای اصلی تصمیم‌‌گیری در بورس و کنترل ریسک در این بازار، تصمیم‌ گیری بر اساس اطلاعات است.

همین مقاله‌ای که در حال خواندنش هستید، یعنی شما دارید از یک ابزار خوب در زمینه مدیریت ریسک، استفاده می‌کنید.

استراتژی معاملاتی

تصور کنید که قصد سفر به مقصدی را دارید که از مسیر آن هیچ اطلاعاتی ندارید و باید یک موقعیت‌یاب (GPS) همراه داشته باشید تا در طول مسیر به آن رجوع کنید.

حال تصور کنید همین مسیر را بدون موقعیت‌یاب طی کنید. قطعا با توجه به اینکه شناخت کافی از مسیر ندارید احتمال اشتباه کردن شما افزایش خواهد یافت و هر اشتباه باعث هدر رفتن زمان و هدر رفتن سوخت خواهد شد.

البته نمی‌توانیم انکار کنیم که موقعیت‌یاب هم اشتباهاتی دارد، در واقع یک استراتژی معاملاتی هم (که در نقش همان موقعیت‌یاب در سرمایه‌گذاری است) ممکن است در مواردی دچار خطا شود، ولی تجربه نشان داده که یک معامله‌گر حتی با استراتژی معاملاتی ضعیف بسیار موفق‌تر از یک معامله‌گر بدون استراتژی عمل می‌کند.

تشکیل سبد دارایی

منظور من از تشکیل سبد دارایی این است که سرمایه‌هایمان را در بازارهای سرمایه‌گذاری مختلف به کار بگیریم. در ملک، در طلا، در ارز، بورس یا سایر پناهگاه‌های امن سرمایه‌گذاری.

فاکتورهای تشکیل سبد سهام

به مجموعه سهام خریداری‌ شده توسط سرمایه گذار، سبد سهام می‌گویند. در واقع، سبد سهام یا همان پرتفوی به این موضوع اشاره می‌کند که باید سرمایه خود را بین چندین دارایی مالی مختلف (در اینجا در بورس) تقسیم کنید تا از این راه بتوانید ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهید.

فاکتورهای بسیار زیادی در تشکیل یک سبد سهام نقش دارد که دو تا از مهم‌ترین‌هایش، زمان و میزان ریسک است.

فاکتور زمان به سه دسته کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت تقسیم می‌شود و فاکتور ریسک به دو دسته پر ریسک و کم ریسک. یک سرمایه‌گذار همواره باید به این دو فاکتور اساسی توجه کند.

آیا تشکیل سبد سهام در بورس کار خوبی است؟

همانطور که در «دارایی ‌های مختلف» می‌توانید سبد تشکیل دهید، در یک بازار سرمایه مثل بورس هم می‌توانید سبد سهام تشکیل دهید.

اغلب به شما گفته می‌شود که سبد سهام متنوع تشکیل دهید و چندین سهم مختلف بخرید. چون با این کار ریسکتان حسابی کم می‌شود. اما من به شما می‌گویم در این شرایط ملتهب بازار با سرمایه‌های خرد، تک سهم باشید.

منظورم از تک سهم بودن این نیست که فقط و فقط یک سهام بخرید. منظور من این است که با دارایی‌های خرد، حداکثر دو سهم بخرید. توصیه من این است که با دارایی زیر ۲۰۰ میلیون تومان، در بیشتر از دو سهم، سبد تشکیل ندهید.

از ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون، می‌توانید یک سهم دیگر به سبدتان اضافه کنید و به همین ترتیب، بالای یک میلیارد تومان حداکثر ۴ سهم را توصیه می‌کنم.

اما چرا تک سهم بودن؟

همانطور که گفتم، برای سرمایه‌های خرد، قائل به تشکیل سبد خیلی متنوع سهام نیستم. چون معتقدم سبد سهام تشکیل دادن، تنها یکی از ابزارهای کنترل ریسک است و نباید به عنوان یک قانون یا اصل مطرح شود!

معتقدم «تعیین حد زیان»، اتفاقا می‌تواند ابزار بهتری برای کنترل ریسک نسبت به تشکیل سبد متنوع سهام باشد. کسی که حد زیان برای خود در نظر می‌گیرد و به آن پایبند است، اصولا لزومی به تشکیل سبد متنوع سهام ندارد.

البته بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند که نباید تک سهم شد و تمام سرمایه خود را روی یک یا دو سهم سرمایه‌گذاری کرد، چون ممکن است مثلاً همه سرمایه خود را روی سهام یک شرکت سرمایه گذاری کنید و خیلی ناگهانی آن شرکت گزارش بدی ارائه دهد یا اینکه به دلیل عدم شفافیت مدتی سهم بسته شود و از رشدهای بازار عقب بمانید و حتی بعد از این مدت سهم با درصد منفی باز شود و متحمل ضرر بیشتری شوید. (همه تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار).

با این وجود، من معتقدم می‌توانیم «تخم‌مرغ‌هایمان را در یک سبد بگذاریم و سبدمان را در گاوصندوق نگهداری کنیم!»

اگر سرمایه شما پایین است، تشکیل سبد سهام چندان معقولانه نخواهد بود. معمولا سرمایه‌های هنگفت نیاز بیشتری به تشکیل سبد سهام دارند. هرچند معتقدم اگر تحمل ریسکتان پایین است، همان سبد متنوع را در نظر بگیرید، چون تک سهم بودن با وجود مزایای زیادش، ریسک بالاتری نسبت به سبد متنوع سهام دارد.

ممنون از این‌که با خلاصه مطالب کافه پول ۲۳ همراه من بودید. بسیار خوشحال می‌شوم درباره مباحث ارائه‌شده در گزارش، سوالات‌تان را در بخش نظرات بپرسید تا در نخستین فرصت به آن‌ها پاسخ دهم و اگر تجربه‌ای دارید، ممنون می‌شوم بازگو کنید.

پرتفوی یا سبد سهام چیست؟

پرتفوی یا سبد دارایی ها به گروهی از دارایی های مالی مثل سهام، اوراق مشارکت و اوراق قرضه و معادل‌های پول نقد نظیر سپرده های بانکی، همچنین سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های قابل معامله گفته می‌شود. پـرتفوی به صورت مستقیم توسط سرمایه گذاران نگه‌داری شده و یا به وسیله حرفه‌ای‌های عرصه مالی مدیریت می‌شود.

سرمایه گذاران باید یک پرتفوی سرمایه گذاری بر حسب میزان تحمل ریسک و اهداف سرمایه گذاری خود تشکیل دهند. این اقدام یکی از اقدامات هوشمندانه برای پایین آوردن ریسک سرمایه‌گذاری در بورس است.

کلمه portfolio به معانی کیف چرمی بزرگ آمده است که در عالم بورس بازی منظور کیف یا سبد سهام میباشد بدین معنی که وقتی شخصی از پورت فوی خود صحبت میکند . منظورش انواع سهام موجود در سبد سهامش میباشد پرتفوی همان سبد است. معمولا سهامداران برای اینکه ریسک سرمایه گذاریشان کمتر شود سبد تشکیل میدهند که به آن پرتفوی میگویند.اما پرتفوی معنی بزرگتری از سبد در حالت کلی میدهد.

سبد معمولا برای شرکت های بورسی است. ولی پرتفوی شرکت های غیر بورسی را هم شامل میشود .معمولاً در زبان فارسی از نام‌های دیگری نظیر پورتفولیو، سبد سهام و سبد دارایی ها به جای پرتـفوی استفاده می‌شود.

در کل ترکیبی مناسب از سهام‌ یا سایر دارایی‌ها است، که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم‌کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است؛ بدین ترتیب سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.

یک ضرب‌المثل معروف می‌گوید: «همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید.»، چرا که ریسک شکستن سبد، باعث نابودی همه تخم‌مرغ‌ها خواهد شد. برای تشکیل یک سبد خوب باید علم و تجریه خودتان در سرمایه گذاری را بالا ببرید. زمانی که به تحلیل گری ماهر تبدیل شوید می توانید پرتفویی از سهم های خوب را تشکیل دهید.

چیدمان سبدسهام

پرتفوی

سبد بر اساس ارزش پر تفوی

به ارزش مالی و نقدی پرتفوی هر شخص حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی گویند. برای قیمت گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، مهم‌ترین عامل ارزش پرتفوی این شرکت‌هاست. در این نوع سبد ، وزن هر سهم باید با توجه به ارزش آن شرکت در بازار نسبت به بقیه سهم های موجود در سبد تعیین شود . برای مثال اگر اولین سهم موجود در سبد نسبت به سهم دوم ۲۰ درصد ارزشش بیشتر باشد باید وزن سهم اول در سبد ۲۰ درصد بیشتر باشد.

سبد بر اساس مدیریت (سبد هم وزن)

پرتفوی به منظور کاهش ریسک و به صورتی انتخاب می‌شود تا در شرایط عادی احتمال کاهش بازده همه دارائیها نزدیک به صفر باشد. پرتفوی می‌تواند متعلق به شخصیت حقیقی یا حقوقی باشد. این ساختار بیان میکند که وزن تمامی سهم های موجود در سبد باهم برابر باشد بدون توجه به ارزش آنها در بازار.

انواع سبد سهام

در بازار سهام شاید به تعداد مشارکت‌کنندگان در آن، روش و شکل متفاوت برای تشکیل سبد سهام وجود داشته باشد، اما کارشناسان و متخصصان کوشیده‌اند تا انواع سبد سهام را در قالب چند حالت کلی طبقه‌بندی کنند.

۱- سبد تهاجمی (Aggressive Portfolio)

این سبد شامل سهم‌هایی با ریسک و در نتیجه بازده بالا (high risk / high return) می‌باشد.به این خاطر به این نوع تشکیل سبد، تهاجمی می‌گویند که سرمایه‌گذار در این حالت می‌کوشد تا بازدهی بالاتری را نسبت به بازدهی میانگین بازار (شاخص کل) به دست آورد و به همین خاطر نیز حد بالایی از ریسک را متحمل می‌گردد.سهام این سبد عموما دارای ضریب بتای بالا و در نتیجه اثر پذیری بیشتر از نوسانات بازار هستند.

زیرا هرچه بتای سهم بالاتر برود، میزان اثر پذیری رفتار آن از رفتار و نوسانات بازار بیشتر خواهد بود.شرکت‌هایی که سهام آنها خاصیت تهاجمی دارند، عموما در مرحله‌های اولیه رشد خود قرار دارند. مدیریت بهینه ریسک در چنین سبدهایی به اضافه کنترل زیان‌های احتمالی و همچنین شناسایی به موقع سودهای کسب شده، کلیدهای موفقیت می‌باشد.

۲- سبد دفاعی (محتاطانه) (Defensive Portfolio)

این نوع از سبد، معمولا شامل سهم‌هایی است که بتای چندان بالایی نداشته باشند. این نوع سبد با نوسانات شدید بازار دچار هیجان نمی‌شود و به نوعی ایزوله است.سهام این نوع سبد، عمدتا باید از وضعیت بنیادی قوی برخوردار بوده و مرتبط با شرکت‌ها و گروه‌هایی که هیجانات شدید بازار را دنبال می‌کنند، نباشد.

سهام یک سبد محتاطانه از شرکت‌هایی خریداری می‌شوند که محصول یا خدمات آنها به صورت همیشگی دارای یک تقاضای پیوسته و در یک محدوده نسبتا ثابت و مشخص در واحد زمان باشد.

سهام محتاطانه و دفاعی، در خلال تمام سیکل‌های بازار می‌توانند خود را از ضرر و زیان‌های شدید و ضربه‌های منفی بازار در امان نگاه دارند.یکی دیگر از خصوصیات چنین سبدهایی دارا بودن سهم‌هایی است که در اصطلاح غیرچرخه‌ای (Non-cyclical) هستند.

در این نوع سهام، وضعیت اقتصادی کشور و مردم به تقاضای خرید محصولات یا خدمات شرکت مرتبط با سهم، تاثیری نمی‌گذارد.نکته کلیدی در تشکیل اینچنین سبدهایی، داشتن سهامی با P/E پایین نسبت به متوسط بازار و همچنین سهامی با بتای پایین است.

سهام این سبد همان طور که در برابر افت شدید بازار مصون هستند، در روند رشد بازار هم بالطبع نمی‌توانند مطابق آهنگ رشد بازار رشد کنند و به همین دلیل، سرمایه‌گذاران جوان و به دنبال هیجان، یا سرمایه‌گذارانی که افق سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت دارند به سمت چنین سبدهایی تمایل پیدا نمی‌کنند.

۳- سبد درآمدی (Income Portfolio)

این نوع از سبد به کسب بازدهی از طریق سود تقسیمی هر سهم تکیه دارد. سهامداران برای تشکیل چنین سبدی می‌توانند به دنبال سهامی بگردند که به‌رغم افت زیادی که در قیمت داشته اند، همچنان دارای سیاست تقسیم سود به میزان خوب و بالایی باشند.این شرکت‌ها نه تنها در عرصه ارائه خدمات فعال هستند بلکه دارای سودسازی سرمایه (Capital Gain) نیز هستند که این سودسازی سرمایه می‌تواند منجر به رشد قیمتی سهم شان نیز گردد و سرمایه‌گذار از محل فروش سهام خود در قیمت‌های بالا نیز می‌تواند سود شناسایی کند.

در این راستا، نسبتی که بیان‌کننده میزان کارآیی این سبد است حاصل تقسیم سود سالانه به ازای هر سهم بر قیمت هر سهم است.در واقع با این نسبت فرد میزان درآمدی که به ازای هر یک تومان سرمایه‌گذاری‌اش از طریق نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب سود تقسیمی سالانه به دست می‌آورد را محاسبه می‌کند. این مقدار سود تقسیمی در شرکت‌ها، بستگی به نوع تجارت شرکت، جایگاه آن در بازار، درآمد‌ها و cash flow آن دارد.این نوع سبد بیشتر مورد تمایل سرمایه‌گذاران ارزش محور خواهد بود تا سرمایه‌گذارانی که به رشد قیمتی سهم بیشتر اهمیت می‌دهند.

۴- سبد سوداگرانه ( Speculative Portfolio )

این نوع سبد دارای ریسک بسیار زیادی است. متخصصان پیشنهاد می‌کنند بیش از ۱۰ درصد از سرمایه قابل سرمایه‌گذاری در چنین سبدی قرار نگیرد.این نوع سبد، بیشتر بر اساس شایعات مدیریت می‌شود. هرچه تجربه افراد بیشتر باشد در گرداندن چنین سبدی موفق‌تر خواهند بود. در ایران به چنین نوع سرمایه‌گذاری، سفته بازی هم می‌گویند. در این نوع سبد، انتخاب یک سهم درست می‌تواند سود زیادی را در زمان کوتاهی نصیب فرد کند.

گزینه‌های هدف این سبد، سهام نوسانی هستند. سهام نوسانی، به سهامی گفته می‌شود که به نسبت پتانسیل بازدهی مثبتی که دارند، دارای ریسک زیادی نیز هستند.افرادی که این نوع از سهام را می‌خرند، معتقدند که بدون انجام تحلیل‌های آنچنانی و جزء به جزء، می‌توان از بالارفتن قیمت سهام سود برد. همچنین این نوع از سرمایه‌گذاری، نمی‌تواند به طور خاص در رده سرمایه‌گذاری‌های رسمی و با قاعده دیگر قرار گیرد.

۵- سبد هیبریدی یا ترکیبی- The Hybrid Portfolio

این سبد سرمایه‌گذاری مخصوص به سهام نیست و اقلام دیگری در آن حضور دارند. سبد هیبریدی، ترکیبی از فعالیت اقتصادی در اوراق قرضه، بورس‌های کالایی، املاک و مستغلات و حتی سرمایه‌گذاری در زمینه هنر است. در این رویکرد انعطاف پذیری زیادی است.

یک راه معمول برای گرفتن درآمد از چنین سبدهایی، خرید اوراق قرضه با سررسیدهای متفاوت از هم است. این سبد به صورت ترکیبی از مواردی که اشاره شد، تشکیل شده و نسبت‌های تخصیص هرکدام در سبد تقریبا به صورت ثابت است. معمولا اقلام تشکیل‌دهنده چنین سبدی بهتر است همبستگی منفی نسبت به همدیگر داشته باشند.

فاکتورهای مهم در تشکیل سبد سهام

هر کسی وارد دنیای سرمایه گذاری بورس می‌ شود می‌ خواهد تکنیک‌ های سرمایه‌گذاری و خرید و فروش سهام بورسی را شناسایی و در شرکت های پر بازده سرمایه ‌گذاری کند؛ تشکیل بهترین سبد سهام از طریق روش‌ های علمی و تجربی متعددی امکان پذیر است که در ادامه ۱۰ مورد از آن ‌ها را با شما بررسی می کنیم.

۱- فراموش کردن سرمایه‌گذاری در تک سهم

نخستین و ساده‌ترین اصل سرمایه‌گذاری موفق، تقسیم دارایی‌ها یا تشکیل سبدی از دارایی‌های متنوع است. تقسیم دارایی باعث می‌شود تا ریسک سرمایه‌گذاری به‌طور محسوسی کاهش یابد. هر چه سبد دارایی‌هایتان متنوع‌تر باشد، سرمایه‌گذاری مطلوب‌تری خواهید داشت، البته این موضوع بدان معنا نیست که دارایی‌هایتان را آن‌قدر خرد کنید که کنترل سهم‌های مختلف را از دست بدهید!

بلکه باید از قاعده‌ای منطقی پیروی کنید. توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به‌ جای تک سهم شدن، نخستین گام در اصول تشکیل سبد سهام یا پرتفوی بورس است.نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب لازم است بدانید با سرمایه‌ گذاری در سهام چندین شرکت – که به ‌دقت و برای ایجاد توازن از بین انواع گوناگونی از بخش‌ ها و شرکت‌ ها انتخاب شده ‌اند – کنترل بیشتری روی ریسک سرمایه‌ گذاری خود خواهیم داشت. نکته‌ اصلی تشکیل سبد سهام این است که اگر سهام یکی از شرکت ‌هایی که در آن سرمایه‌ گذاری کرده‌اید، افت قیمت داشته باشد، آن افت با افزایش در قیمت سایر سهم ‌های سبدتان جبران بشود.

۲- حواستان به شاخص بورس باشد

در این شاخص فارغ از اینکه شرکتی بزرگ یا کوچک است، درصد تغییرات ارزش سهام تمام شرکت‌ها به‌طور یکسان در شاخص مذکور تأثیر می‌گذارد. بدیهی است که در زمانی که شاخص کل هم‌وزن مثبت باشد، ولی شاخص کل منفی باشد، درمیابیم شرکت‌های بزرگ منفی هستند و در مقابل تعداد زیادی از شرکت‌های کوچک مثبت هستند. با توجه به توضیحاتی که خواندید، ضروری است شاخص بورس و شرکت‌های تأثیرگذار بر آن را کنترل کنید و زمانی که زمزمه‌های حبابی شدن بازار به گوش رسید، در تصمیمات خود دقت کنید.

۳- حواستان به بازارهای جهانی باشد

بعضی از افراد تصور می‌ کنند آن چه در بازارهای جهانی بورس اتفاق می ‌افتد، تاثیر چندانی بر رویداد های اقتصادی داخل کشور ندارد. باید گفت چنین برداشتی درست نیست و برای سرمایه گذاری موفق و تشکیل سبد سهام یا پرتفوی مناسب، باید چشمی هم به بازار جهانی داشته باشید.اگر بر فرض به‌ دلیل نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب یک حادثه طبیعی تولید یک صنعت خاص در کشوری دچار مشکل شود، قطعاً بر بازار داخلی آن صنعت در کشورمان هم تأثیر مثبت یا منفی خواهد داشت؛ بنابراین در هنگام تشکیل سبد سهام، حواستان به اخبار و رویدادهای جهانی به ‌ویژه در حوزه‌ای که سرمایه‌ گذاری عمده انجام داده‌اید،‌ باشد.

۴- شناسایی صنایع پربازده

کارشناسان بورسی معتقدند تنها با انتخاب گزیده ‌ای از سهام شرکت ‌های مختلف در سبد سهام، ریسک سرمایه‌ گذاری کاهش نخواهد یافت. در واقع بجز تشکیل سبد سهام و متنوع‌ سازی دارایی ‌هایتان، باید به صنعتی که در آن سرمایه ‌گذاری می‌کنید هم توجه کنید. اگر برفرض تمام سبد سهام خود را از صنایع فلزات انتخاب کرده ‌‌اید، لازم است خیلی فوری استراتژی جامع ‌تری برای سرمایه ‌گذاری ‌تان در نظر بگیرید!

به این دلیل که اگر هرگونه اتفاقی برای شرکت‌ های فعال در حوزه صنایع فلزی بیفتد و در عین‌ حال تمام سهم‌ های شما هم در این صنعت باشد، قطعاً ریسک بالایی در انتظارتان خواهد بود؛‌ اما اگر سهم شرکت‌ های فلزی را در کنار سهم شرکت ‌های پتروشیمی و صنایع مخابراتی تهیه کرده باشید، ریسک فعالیت ‌های اقتصادی‌ تان هم به‌ طور چشم‌ گیری کاهش خواهد یافت.

به همین دلیل است که توصیه می ‌شود گزیده ‌ای از صنایع پربازده را برای تشکیل سبد سهام خود انتخاب کنید. در این صورت اگر اتفاق خاصی برای یک صنعت بیفتد، تمام دارایی خود را در آن صنعت قرار نداده اید.

۵- سهام چه شرکتی را انتخاب کنیم ؟

هیچ وقت نمی توان به قطعیت گفت که چه شرکتی برای سرمایه گذاری مناسب است؛ چرا که عوامل بسیار متعددی روی این مسئله تاثیر خواهند گذاشت. به‌ طورکلی می ‌توان گفت اگر روش‌ های تحلیل بازار سرمایه با تکیه‌ بر تحلیل‌های‌ تکنیکال یا بنیادی را دنبال کنید تا حد زیادی ادامه راه برایتان روشن خواهد بود؛‌ اما اگر هیچ‌ کدام از ابزار های تحلیلی گفته شده را نمی ‌شناسید، نیاز است که به متخصص در این زمینه روی بیاورید.

۶- فراموش نکردن صندوق‌‌های قابل معامله

لازم به ذکر است که تقسیم سرمایه به سهام مختلف و صنایع گوناگون در سبد سهام صرفاً کفایت نمی‌کند بلکه بایستی درصد سرمایه ‌گذاری در هر سهم را نیز رعایت نمایید. استاندارد ترین حالت ممکن تخصیص حداکثر ۲۰ درصد سرمایه به یک سهم است. نقطه مقابل این موضوع این است که شما ۸۰ درصد سرمایه خود را به یک سهم اختصاص بدهید و ۲۰ درصد باقیمانده را بین ۴ سهم تقسیم نمایید، با انجام این کار عملاً ریسک سرمایه‌گذاری خود را افزایش داده ‌اید.

فرض کنید شما ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه دارید و ۸۰ میلیون تومان آن را به سهم الف اختصاص می‌ دهید و ۲۰ میلیون باقیمانده را بین ۴ سهم دیگر تقسیم می ‌نمایید.حال اگر سهم الف خلاف تحلیل شما پیش برود و شما با زیان ۲۰ درصدی مواجه شوید ۱۶ میلیون تومان ضرر خواهید دید. در حالی که اگر مدیریت سرمایه و سبد سهام را رعایت کرده و فقط ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان به این سهم اختصاص می ‌دادید حداکثر با ۵ میلیون تومان ضرر از سهم خارج می ‌شدید.

۷- حواستان به تحلیل‌های سیاسی و اقتصادی باشد پرتفوی

هر روز اخبار رسانه‌های تأثیرگذار را رصد کنید. برای موفقیت در سرمایه‌گذاری، لازم است در جریان اخبار مهم و رویدادهای جاری قرار داشته باشید. بیشتر افرادی که در سرمایه‌گذاری موفق هستند، قبل از هرگونه اقدام یا تغییر استراتژی، نگاهی به آخرین رویکردهای سیاسی و اقتصادی داخل و خارج از کشور می‌اندازند. قیمت‌های جهانی کالاها و نفت، قیمت جهانی طلا، برابری ارزها و سایر مفاهیم اقتصاد کلان مانند نرخ تورم، رشد، تولید ناخالص داخلی از جمله مواردی هستند که باید نسبت به آن‌ها حساس باشید.

۸- حواستان به شایعات و شایعه‌سازها باشد پرتفوی

توجه به اخبار رسانه‌های معتبر برای خرید یا فروش سهم و انتخاب سهام شرکت‌های ارزنده بسیار مهم است؛ اما در عین‌حال نباید حین توجه به اخبار رسانه‌ها در دام شایعات و پیام‌های غیرواقعی بیافتید. گاهی مشاهده می‌شود برخی افراد تأثیرگذار در بازار، پس از خرید سهام یک شرکت خاص، اقدام به خبرسازی و شایعه‌پراکنی برای آن می‌کنند تا اصطلاحاً بازار را مطابق میل خود حرکت دهند، در چنین مواقعی تیزبینی و تکیه‌بر اخبار رسانه‌های معتبر اهمیت و سایر ابزارهای تحلیل بازار سرمایه اهمیت دوچندانی می‌یابد.

۹- نگاه نکردن متعصبانه به سهام شرکت‌ها پرتفوی

اینکه سهام یک شرکتی در چند سال اخیر همیشه سودآور بوده، دلیل کافی و مناسبی برای ادامه سودآوری آن در آینده نیست. گاهی دیده می‌شود برخی افراد با تکیه‌بر اینکه سهام شرکتی در سال‌های اخیر غالباً سودآور بوده، بدون توجه به سایر روش‌های تحلیل‌ علمی، حجم زیادی از سهام شرکت‌ مذکور را خریداری می‌کنند، درحالی‌که ممکن است تحلیل‌ها و بررسی‌های کارشناسی برخلاف برداشت سرمایه‌گذار، به خرید مجدد سهام شرکت مذکور توصیه نکند.

گروه دیگری از معامله‌گران نیز صرفا با توجه به اینکه از گذشته یک شرکت خاص را می‌شناخته‌اند، در اغلب موارد خرید سهام آن شرکت‌ را جزء گزینه‌های اصلی‌شان قرار می‌دهند، در حالی‌که شناخت سطحی یک شرکت دلیل مناسبی برای سودآور بودن سهام آن نیست.برای تشکیل بهترین سبد سهام باید به فاکتورهای متعددی توجه کنید تا هم ریسک کمتر و هم بازدهی مناسب‌تری را کسب کنید.

در آخر پرتفوی

در بازار سرمایه بهتر است منطقی و دور از هرگونه برخورد احساسی عمل کنیم. قرار نیست همیشه تحلیل ‌های شما درست از آب درآیند. اگر می‌خواهید یک ‌قدم حساب ‌شده بردارید،‌ در مرحله اول باید اشتباه‌ تان را پذیرفته و در مرحله بعدی تصمیم منطقی ‌تری را برای اصلاح آن اتخاذ کنید. برای تشکیل سبد سرمایه و شروع سرمایه گذاری، حتما باید از کارشناسان این زمینه کمک گرفته و آموزش های لازم را ببینید.

جزئیات خبر

سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار ریزه‌کاری‌های متعددی دارد که اگر آن‌ها را یاد بگیرید؛ جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه برایتان دوچندان خواهد شد. هر کسی وارد دنیای بورس می‌شود می‌خواهد تکنیک‌های سرمایه‌گذاری و خرید سهام شرکت‌های پربازده بورسی را شناسایی و در آن‌ها سرمایه‌گذاری کند؛ اما چطور می‌توان حساب‌شده و دقیق در بازار سرمایه قدم برداشت و بهترین سبد سهام را تشکیل داد؟ در پاسخ باید بگوییم تشکیل بهترین سبد سهام روش‌های علمی و تجربی متعددی دارد که در ادامه ۱۰ مورد از آن‌ها با هم مرور می‌کنیم.

۱- سرمایه‌گذاری در تک سهم را فراموش کنید

نخستین و ساده‌ترین اصل سرمایه‌گذاری، تقسیم دارایی‌ها یا تشکیل سبدی از دارایی‌های متنوع است. تقسیم دارایی باعث می‌شود تا ریسک سرمایه‌گذاری به‌طور محسوسی کاهش یابد. هر چه سبد دارایی‌هایتان متنوع‌تر باشد، سرمایه‌گذاری مطلوب‌تری خواهید داشت، البته این موضوع بدان معنا نیست که دارایی‌هایتان را آن‌قدر خرد کنید که کنترل سهم‌های مختلف را از دست بدهید! بلکه باید از قاعده‌ای منطقی پیروی کنید. توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به‌جای تک سهم شدن، نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب نخستین گام عینیت بخشیدن به اصل تشکیل سبد سهام است.

لازم است بدانید با سرمایه‌گذاری در سهام چندین شرکت - که به‌دقت و برای ایجاد توازن از بین انواع گوناگونی از بخش‌ها و شرکت‌ها انتخاب شده‌اند- کنترل بیشتری روی ریسک سرمایه‌گذاری خواهیم داشت. نکته‌ اصلی سبد سهام این است که اگر سهام یکی از شرکت‌هایی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید، افت قیمت داشت، آن افت با افزایش در قیمت سایر سهم‌های سبدتان جبران شود.

اگر احیاناً هنوز چندان حرفه‌ای نشده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم از مشاوره‌های تخصصی و سبد‌ پیشنهادی سهام بهره ببرید.

۲- حواستان به شاخص بورس باشد

اگر جزء آن دسته افرادی هستید که سرمایه‌گذاری مستقیم را به‌جای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک انتخاب کرده‌اید، باید حواستان به نکات زیادی باشد که ریسک فعالیت‌هایتان را کاهش داده و درعین‌حال بازدهی مطلوبی هم به دست آورید. یکی از نکات مهم برای تشکیل سبد سهام و انتخاب سهم‌های پربازده، توجه به شاخص بورس است.

به سایت tsetmc که مراجعه کنید، تمام شاخص‌های بازار بورس را می‌توانید مشاهده کنید؛‌ اما برای تحلیل سریع و آسان این اطلاعات، کافی است به دو متغیر مهم «شاخص کل» و «شاخص کل هم‌وزن» بیشتر توجه داشته باشید. شاخص کل بیانگر تغییرات ارزش همه سهام شرکت‌های بزرگ و کوچک است که اندازه شرکت‌ها نیز در آن تأثیرگذار است؛ به‌همین دلیل شرکت‌های با ارزش بازار بزرگ‌تر و سرمایه بیشتر بر تغییرات شاخص مذکور بیشتر تأثیرگذار هستند.

افرادی که تمایل به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بزرگ دارند، بهتر است با دقت بیشتری به تغییرات شاخص کل توجه کنند؛ اما درباره «شاخص کل هم‌وزن» هم همان‌طور که می‌دانید مربوط به تغییرات همه شرکت‌های بورسی است، با این تفاوت که نسبت به شاخص کل، اندازه همه شرکت‌ها به‌صورت مساوی دیده شده است. در این شاخص فارغ از اینکه شرکتی بزرگ یا کوچک است، درصد تغییرات ارزش سهام تمام شرکت‌ها به‌طور یکسان در شاخص مذکور تأثیر می‌گذارد. بدیهی است که در زمانی که شاخص کل هم‌وزن مثبت باشد، ولی شاخص کل منفی باشد، درمیابیم شرکت‌های بزرگ منفی هستند و در مقابل تعداد زیادی از شرکت‌های کوچک مثبت هستند. با توجه به توضیحاتی که خواندید، ضروری است شاخص بورس و شرکت‌های تأثیرگذار بر آن را کنترل کنید و زمانی که زمزمه‌های حبابی شدن بازار به گوش رسید، در تصمیمات خود دقت کنید.

۳- حواستان به بازارهای جهانی باشد

برخی تصور می‌کنند آنچه در بازارهای جهانی اتفاق می‌افتد، تاثیر چندانی بر رویدادهای اقتصادی داخل کشور نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب ندارد، در حالی که باید گفت این برداشت چندان درست نیست.

یک نمونه ساده تاثیر بازارهای مختلف بر یکدیگر،‌ بازار فلزات است. اگر مشاهده کردید ارزش فلزات رنگین در بازارهای جهانی در حال کاهش است، باید منتظر تأثیر آن بر قیمت فلزات رنگین داخل کشور هم باشید یا اگر برفرض به‌دلیل یک حادثه طبیعی تولید یک صنعت خاص دچار مشکل شود، قطعاً بر بازار داخلی آن صنعت در کشورمان هم تأثیر مثبت یا منفی خواهد داشت؛ بنابراین در هنگام تشکیل سبد سهام، حواستان به اخبار و رویدادهای جهانی به‌ویژه در حوزه‌ای که سرمایه‌گذاری عمده انجام داده‌اید،‌ باشد.

۴- صنایع پربازده را شناسایی کنید

کارشناسان بورسی معتقدند تنها با انتخاب گزیده‌ای از سهام شرکت‌های مختلف، ریسک سرمایه‌گذاری کاهش نخواهد یافت. در واقع به‌جزء تشکیل سبد سهام و متنوع‌سازی دارایی‌هایتان، باید به صنعتی که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنید هم توجه داشته باشید. اگر برفرض تمام سبد سهام خود را از شرکت‌های فلزی انتخاب کرده‌‌اید، لازم است خیلی فوری استراتژی جامع‌تری برای سرمایه‌گذاری‌تان در نظر بگیرید! به این دلیل که اگر اتفاقی برای شرکت‌های فعال در حوزه صنایع فلزی بیفتد یا سیاست جدیدی اتخاذ شود که به ضرر این صنعت باشد و درعین‌حال تمام سهم‌های شما هم در این صنعت باشد، قطعاً ریسک بالایی در انتظارتان خواهد بود؛‌ اما اگر سهم شرکت‌های فلزی را در کنار سهم شرکت‌های پتروشیمی و صنایع مخابراتی تهیه کرده باشید، ریسک فعالیت‌های اقتصادی‌تان هم به‌طور چشم‌گیری کاهش خواهد یافت.

به همین دلیل است که توصیه می‌شود گزیده‌ای از صنایع پربازده را برای تشکیل سبد سهام خود انتخاب کنید. در این صورت اگر اتفاق خاصی برای یک صنعت بیفتد، تمام تخم‌مرغ‌هایتان را در سبد یک صنعت خاص نچیده‌اید.

بهتر است چند صنعت برتر را شناسایی و از میان آن‌ها، شرکت‌های مطلوب‌تر را انتخاب کنید تا ریسک سرمایه‌گذاری‌تان تا حد امکان کاهش یابد. فراموش نکنید خرد کردن بیش حد سرمایه هم کار چندان درستی نیست، چراکه ریسک مدیریت آن را افزایش می‌دهد.

۵- سهام چه شرکتی را انتخاب کنیم؟

اینکه سهام چه شرکتی را انتخاب کنید، پاسخ چندان ساده‌ای ندارد؛ چراکه باید عوامل متعددی را مدنظر داشته باشید. به‌طورکلی می‌توان گفت اگر روش‌های تحلیل بازار سرمایه با تکیه‌بر تحلیل‌های‌ تکنیکال یا بنیادی را دنبال کنید تا حد زیادی ادامه راه برایتان روشن خواهد بود؛‌ اما اگر هیچ‌کدام از ابزارهای تحلیلی مذکور را نمی‌شناسید، نیازی نیست نگران باشید، چراکه راه‌کار دیگری هم وجود دارد.

برای افرادی که زمان کافی یا تخصص لازم را ندارند، بهتر است از بسته‌هایی نظیر «سبد سهام پیشنهادی» بهره ببرند. در چنین بسته‌هایی تحلیلگران حرفه‌ای بورس پیشنهادهای مناسب خرید سهم‌های مختلف را در اختیارتان می‌گذارند. اگر طبق همین پیشنهادات عمل کنید،‌ شانس بیشتری برای کسب بازدهی مناسب خواهید داشت. تجربه استفاده از «سبد سهام پیشنهادی» توسط سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد کسانی که از چنین توصیه‌هایی بهره برده‌اند، عملکرد چشم‌گیر و حتی بالاتر از بازدهی شاخص کل بورس را کسب کرده‌اند.

۶- صندوق‌‌های قابل معامله را فراموش نکنید!

در کنار سبدی از سهام شرکت‌های ‍برتر، می‌توانید نسبت به خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های قابل‌معامله یا همان ETFها هم اقدام کنید. صندوق‌های ETF نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند؛ یعنی شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانید یک یا چند واحد از یک صندوق‌های ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید. با خرید واحدهایETF، پول خود را در صندوقی سرمایه‌گذاری می‌کنید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌ای سعی می‌کند تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار سود کسب کند. لازم است بدانید صندوق‌های قابل معامله گستره‌ای‌ پهناور از طبقات دارایی مختلف را پوشش می‌دهند که می‌توانند ابزاری مناسب برای به نتیجه رسیدن سبد اوراق بهادار شما باشد.

۷- حواستان به تحلیل‌های سیاسی و اقتصادی باشد

هر روز اخبار رسانه‌های تأثیرگذار را رصد کنید. برای موفقیت در سرمایه‌گذاری، لازم است در جریان اخبار مهم و رویدادهای جاری قرار داشته باشید. بیشتر افرادی که در سرمایه‌گذاری موفق هستند، قبل از هرگونه اقدام یا تغییر استراتژی، نگاهی به آخرین رویکردهای سیاسی و اقتصادی داخل و خارج از کشور می‌اندازند. قیمت‌های جهانی کالاها و نفت، قیمت جهانی طلا، برابری ارزها و سایر مفاهیم اقتصاد کلان مانند نرخ تورم، رشد، تولید ناخالص داخلی از جمله مواردی هستند که باید نسبت به آن‌ها حساس باشید.

۸- مراقب شایعات و شایعه‌سازها باشید

اشاره کردیم توجه به اخبار رسانه‌های معتبر برای خرید یا فروش سهم و انتخاب سهام شرکت‌های ارزنده بسیار مهم است؛ اما در عین‌حال نباید حین توجه به اخبار رسانه‌ها در دام شایعات و پیام‌های غیرواقعی بیافتید. گاهی مشاهده می‌شود برخی افراد تأثیرگذار در بازار، پس از خرید سهام یک شرکت خاص، اقدام به خبرسازی و شایعه‌پراکنی برای آن می‌کنند تا اصطلاحاً بازار را مطابق میل خود حرکت دهند، در چنین مواقعی تیزبینی و تکیه‌بر اخبار رسانه‌های معتبر اهمیت و سایر ابزارهای تحلیل بازار سرمایه اهمیت دوچندانی می‌یابد.

۹- متعصبانه به سهام شرکت‌ها نگاه نکنید

اینکه سهام یک شرکتی در چند سال اخیر همیشه سودآور بوده، دلیل کافی و مناسبی برای ادامه سودآوری آن در آینده نیست. گاهی دیده می‌شود برخی افراد با تکیه‌بر اینکه سهام شرکتی در سال‌های اخیر غالباً سودآور بوده، بدون توجه به سایر روش‌های تحلیل‌ علمی، حجم زیادی از سهام شرکت‌ مذکور را خریداری می‌کنند، درحالی‌که ممکن است تحلیل‌ها و بررسی‌های کارشناسی برخلاف برداشت سرمایه‌گذار، به خرید مجدد سهام شرکت مذکور توصیه نکند. گروه دیگری از معامله‌گران نیز صرفا با توجه به اینکه از گذشته یک شرکت خاص را می‌شناخته‌اند، در اغلب موارد خرید سهام آن شرکت‌ را جزء گزینه‌های اصلی‌شان قرار می‌دهند، در حالی‌که شناخت سطحی یک شرکت دلیل مناسبی برای سودآور بودن سهام آن نیست. بنابراین همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، برای تشکیل بهترین سبد سهام باید به فاکتورهای متعددی توجه کنید تا هم ریسک کمتر و هم بازدهی مناسب‌تری را کسب کنید.

۱۰- اشتباهات را پذیرفته و آن‌ها اصلاح کنید

در بازار سرمایه بهتر است منطقی و دور از هرگونه برخورد احساسی عمل کنیم. اگر سهمی را به هر دلیلی خریدید و اوضاع آن‌طور که می‌خواستید پیش نرفت، بهتر است آن را بفروشید. در واقع جلوی ضرر را از هر جا بگیرید، منفعت است! قرار نیست همیشه تحلیل‌های شما درست از آب درآیند. اگر می‌خواهید یک‌قدم حساب ‌شده بردارید،‌ در مرحله اول باید اشتباه‌تان را پذیرفته و در مرحله بعدی تصمیم منطقی‌تری را برای اصلاح آن اتخاذ کنید.

نکات مهم در تشکیل سبد سهام بورس چیست

ساعد نیوز: وقتی شما وارد بازار سهام می شوید و قصد سرمایه گذاری در این بازار را دارید حتما عبارت سبد سهام یا Stock portfolio را به تعداد زیادی خواهید شنید. سبد سهام عبارت است از تخصیص دارایی خود میان چندین سهم، به‌صورتی که ریسک سرمایه‌گذاری ما را کاهش دهد. فعالان بازار بورس گاها به‌جای سبد سهام از عبارت تشکیل پرتفوی نیز استفاده می کنند

وقتی شما وارد بازار سهام می شوید و قصد سرمایه گذاری در این بازار را دارید حتما عبارت سبد سهام یا Stock portfolio را به تعداد زیادی خواهید شنید. سبد سهام عبارت است از تخصیص دارایی خود میان چندین سهم، به صورتی که ریسک سرمایه گذاری ما را کاهش دهد. فعالان بازار بورس گاها به جای سبد سهام از عبارت تشکیل پرتفوی نیز استفاده می کنند. همواره در ذهن خود یادآوری کنید که برای تشکیل سبد سهام باید موارد مختلفی را در نظر گرفت. به عبارتی دیگر تشکیل پرتفوی یعنی اینکه سرمایه گذار به جای اینکه سرمایه خود را روی یک سهم سرمایه گذاری کند آن سرمایه را روی چندین سهم متفاوت سرمایه گذاری می کند تا باعث کاهش ریسک و افزایش سود شود زیرا اگر سهمی دچار مشکل شد تمام سرمایه از بین نرود و سهم های دیگری که بر روی آن ها سرمایه گذاری شده اند آن خسارت را پوشش دهند. برای خرید سهام ابتدا باید در سامانه سجام ثبت نام کرد تا کد بورسی دریافت کنید.

رعایت اصول مهم در تشکیل سبد سهام

تک سهم نشوید

این امر بدیهی است که در بازار بورس سهم های زیادی وجود دارند که در طی یک سال چندین درصد رشد داشته اند. لذا از همین جهت بر اساس اصل تکرار تاریخ، احتمالاً این رشد برای سهم های مشابه نیز اتفاق خواهد افتاد. البته که یک سرمایه گذار برای کسب چنین سودهایی لحظه شماری می کند؛ اما اگر برعکس چیزی که فکر کرده اید اتفاق بیافتد چه می شود؟ به احتمال زیاد، خیلی زود مایوس شده و ترجیح می دهید سرمایه خود را از بازار بورس خارج کنید.

توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به جای تک سهم شدن، اولین گام استاندارد در امر تشکیل سبد سهام است. البته اگر جزو معامله گران ریسک پذیر هستید و قصد تک سهم شدن رادارید توصیه می کنیمم قید پولتان را هم در بدو شروع سرمایه گذاری بزنید! حتی با تشکیل سبد سهام و متنوع سازی نیز کار به پایان نمی رسد. اگر پرتفوی خود را از درون یک صنعت تشکیل داده باشیم، درواقع در حال کوبیدن آب در هاون هستیم. تشکیل سبد سهام از درون یک صنعت خاص، به اندازه ی عدم تشکیل سبد سهام ریسک دارد. فرض کنیم سبد سهام خود را صرفاً از یک صنعت انتخاب نموده ایم. بر همین اساس چنانچه براثر رویدادهای اقتصادی کل صنعت فوق دچار رکود شود، احتمالاً تمامی سهم ها افت قیمت خواهند داشت و قسمت زیادی از سرمایه شما به ضرر تبدیل خواهد شد.

ایجاد تعادل مجدد به شکلی استراتژیک

بعد از آن که به اهمیت اصل دوم پیبردید و آن را در پرتفوی خود اجرایی کردید، لازم است مشخص کنید کدام دارایی ها را به عنوان جایگزین سهام قبلی باید خریداری کنید. تشخیص خرید سهام مناسب به عنوان جایگزین اهمیت بسیار بالایی دارد. چنانچه توازن لازم را در سبد سهام ایجاد نکنید، می تواند اثرات به مراتب بدتری نسبت به قبل داشته باشد. بنابراین توصیه می کنیم برای خرید سهام، حتما از تحلیل استفاده نمایید.

توزیع مناسب وزن های سبد اوراق بهادار در پرتفوی بورسی

پس از انتخاب موارد لازم برای تشکیل سبد اوراق بهادار، باید آن را به صورت دوره ای تحلیل کنید و تعادل آن را دوباره به وجود آورید؛ زیرا حرکات بازار می تواند وزن دهی اولیه شما را تغییر دهد. برای تخصیص دارایی واقعی سبد اوراق بهادار شما باید سرمایه گذاری ها را به صورت کمّی دسته بندی کنید و نسبت ارزش هر کدام از آن ها را نسبت به کل سبد بسنجید. سایر عواملی که طی زمان تغییر می کنند عبارتند از: وضعیت مالی فعلی شرکت، نیازهای آینده شما و تحمل نوسان ریسک از جانب شما.

اگر چنین تغییراتی وجود داشته باشد، باید پرتفوی خود را نیز به نسبت آن ها تغییر دهید. اگر تحمل ریسک شما کمتر شده باشد، باید میزان سهام سبد خود را کاهش دهید. شاید هم ریسک پذیری شما افزایش یابد. در این صورت باید در تخصیص دارایی های خود بخش کوچکی را به سهام های پرریسک تر اختصاص دهید. اساسا برای ایجاد تعادل مجدد باید تعیین کنید که در وزن دهی موقعیت خود، به کدام طبقه از دارایی ها وزن کمتری داده و به کدام وزن بیشتری داده اید.

سبد هم وزن

ساختار این سبد ساده است چرا که وزن تمام سهم ها در سبد با یکدیگر برابر است؛ بدون توجه به اینکه ارزش بازار شرکت های مربوطه چقدر است.تصویر 1: سبد مبتنی بر ارزش بازار. ارزش بازار شرکت A دوبرابر شرکت B است و به همین دلیل وزن سهام شرکت A نیز دو برابر وزن سهام شرکت B در نظر گرفته شده است.

مثلا، فرض کنید که شما ۴۰ درصد از دارایی خود را به سهام شرکت های کوچک تخصیص داده اید، در حالی که داده های شما می گوید که باید تنها ۱۰ درصد از دارایی های خود را به این طبقه اختصاص دهید. در این صورت ایجاد تعادل مجدد شامل تعیین مقدار نیاز کاهش این موضع از جانب شما و تخصیص آن به سایر طبقات خواهد بود.

تصویر2: سبد هم وزن. وزن سهام هر ده شرکت در سبد معادل 10% در نظر گرفته شده است.

سبد مبتنی بر ارزش بازار

در این سبد، وزن سهام هر شرکت در سبد با توجه به ارزش بازار آن شرکت در مقایسه با دیگر سهم های سبد تعیین می شود. برای مثال، اگر 10 سهم با بیشترین ارزش بازار انتخاب شده و ارزش بازار سهم اول نسبت به سهم دوم 15 درصد بیشتر باشد، وزن سهم اول در سبد هم باید 15 درصد بیشتر از وزن سهم دوم باشد.ارزش بازار شرکت برابر تعداد کل سهام شرکت ضرب در قیمت آن سهم است. وزن هر سهم در سبد هم با توجه به نسبت ارزش خرید آن سهم به کل ارزش سبد مشخص می شود.

برای نمونه فرض کنید یک میلیون تومان برای خرید ده سهم جهت تشکیل یک سبد در نظر گرفته شده است. در این صورت اگر 1000 سهم یک شرکت به قیمت 200 تومان خریداری شود ارزش خرید آن سهم 200هزار تومان و وزن آن سهم در سبد معادل 20 درصد است (200هزار تومان تقسیم بر یک میلیون تومان).برای اینکه این سبد یک سبد مبتنی بر وزن بازار باشد می بایست نسبت وزن سهم ها در سبد با نسبت ارزش بازارهای شرکت های مربوط به هر سهم موجود در سبد مطابقت داشته باشد.

آشنایی با بخش مدیریت سبد دارایی آساتریدر آگاه

سرویس سهام آساتریدر آگاه، یک سرویس جامع برای سرمایه گذاران در بازار بورس است که به کمک آن می توانند پورتفوی سهام خود را مشاهده نموده و در هر لحظه بدانند وضعیت سودآوری و بازدهی سرمایه گذاری شان چگونه است.

اختصاصی آگاه پرس؛ سیدامیر انصاری: در ادامه سلسله یادداشت های «معرفی سامانه‌های معاملاتی کارگزاری آگاه»، در این یادداشت به معرفی «مدیریت سبد دارایی» می پردازیم.

سرویس مدیریت سبد دارایی یا سهام آساتریدر آگاه، یک سرویس جامع و کامل برای سرمایه گذاران در بازار بورس است که به کمک آن می توانند پورتفوی سهام خود را مشاهده نموده و در هر لحظه بدانند وضعیت سودآوری و بازدهی سرمایه گذاریشان چگونه است. مدیریت سبد سهام آساتریدر آگاه امکان مدیریت افزایش سرمایه ها و سودهای تقسیمی را به سهامداران می دهد.

مدیریت و بهینه سازی سبد دارایی سهام یا همان پرتفو، یکی از الزامات مهم سرمایه گذاران برای انتخاب سهام مناسب و کسب بازدهی از بازار بورس است. این رویه باعث می شود سهامدار در بازه های زمانی مختلف براساس داده های آماری موجود، عملکرد خود را بررسی کرده و با اصلاح سبد دارایی سهام خود، از بازار بورس بازدهی کسب نماید. واحد توسعه محصول کارگزاری آگاه این امکان را برای مشتریان خود فراهم کرده تا با استفاده از سرویس مدیریت سبد دارایی در سامانه معاملاتی آساتریدر آگاه، بتوانند به صورت کامل و جامع پرتفوی خود را مشاهده و بررسی کنند. با این سرویس تمامی مشتریان می توانند با انتخاب دوره زمانی دلخواه، عملکرد سرمایه گذاری خود را در بازار سرمایه و صنایع مختلف بورسی سنجیده و متناسب با شرایط روز، اقدام به بهینه سازی سهام کنند.

در ادامه به توضیح بیشتر کارکرد این سرویس در آساتریدر آگاه می‌پردازیم.

اصلی ترین بخش در مدیریت سبد دارایی، بخش «سبد سهام» یا همان پرتفوی سهام است. در این قسمت تمام دارایی حال حاضر مشتری در قالب یک جدول نمایش داده می شود. در این جدول تمام اطلاعات مورد نیاز از جمله، تعداد سهام، میانگین قیمت خرید، میانگین قیمت سر به ‌سر، بهای تمام شده، خالص ارزش روز، سود یا زیان، آخرین سود تقسیمی و… وجود دارد. کاربر بر اساس نیاز خود می تواند اطلاعات این جدول تنظیم کند و اطلاعاتی که نیاز ندارد را از آن حذف نماید.

بخش مهم بعدی «عملکرد سبد سهام» است. در این بخش کاربر می تواند با اعمال یک بازه زمانی دلخواه، عملکرد خود را در طی زمان مشخص شده مشاهده نماید. در اینجا اطلاعات مهمی از ابتدای دوره که چه سهام هایی را داشته، طول دوره که بر روی چه نمادهایی خرید و فروش انجام داده، انتهای دوره که چه بازدهی برای هر نماد در طی آن بازه زمانی به دست آورده و عملکرد دوره شامل بازدهی کلی سبد سهام و سودهای دریافتی در اختیار کاربر قرار می دهد. مشتریان کارگزاری آگاه با امکان «عملکرد سبد سهام» می ‌توانند بررسی کنند که در کدام یک از صنایع بورسی بیشترین فعالیت را داشته اند.

همچنین بخش مدیریت سهام آساتریدر آگاه برای آشنایی با فضای معاملاتی و نحوه خرید و فروش سهام به تازه واردان کمک می کند بدون ضرر و یا وارد کردن سرمایه واقعی، برای خود سبد سهام مجازی تشکیل دهند تا بتوانند استراتژی سرمایه گذاری خود را بررسی کرده و بعد از برطرف کردن نقاط ضعف آن، به خرید و فروش سهام بپردازند.

از دیگر کاربردهای مهم مدیریت سبد دارایی آساتریدر آگاه، «افزایش سرمایه های من» و «سودهای تقسیمی من» است. در بخش افزایش سرمایه، اطلاعات تمام مجامع فوق العاده افزایش سرمایه که مشتری در آن شرکت داشته قابل مشاهده است. در این قسمت نوع افزایش سرمایه، میزان درصد افزایش سرمایه و تعداد سهامی که به سهامدار در قالب سهام جایزه یا سهام حق تقدّم تعلق می گیرد درج شده است. در قسمت سودهای تقسیمی، اطلاعات سود نقدی دریافتی شرکت ها که به مشتری تعلق می گیرد وجود دارد. یک سهامدار برای اینکه سود نقدی شرکت به او تعلق بگیرد باید در زمان برگزاری مجمع عادی سالیانه، سهام آن شرکت را در اختیار داشته باشد. در این قسمت اطلاعات برگزاری مجمع و از همه مهمتر، ارزش ریالی سود نقدی که سهامدار باید دریافت کند قابل مشاهده است. همچنین در این بخش زمان بندی و نحوه دریافت سود نقدی از شرکت مربوطه تحت قالب اطلاعیه کدال وجود دارد.

جمع بندی:

سرویس مدیریت سبد سهام یا پورتفوی کارگزاری آگاه بهترین شیوه برای شروع سرمایه گذاری برای تازه واردان و بهترین امکان برای مدیریت حرفه ای پورتفوی سهام است.